Espectador

Fai un momento estaba na cociña da miña casa, fregando os platos e como pasa sempre que estas facendo algo mecanicamente, comecei pensar en cousas que me viñan de repente á cabeza.

Acordeime do máis novo dos meus irmaús, pero non inmediatamente, senón despóis. Levo uns días despegandome do que agora mesmo considero superfluo, quizáis encerrandome nas miñas cousas, no meu mundo, na miña familia -a miña muller e a miña filla- e afastando xente e cousas de min.

Non sei se tera isto que ver co que estiven cavilando, antes e despóis.

Teño a sensación de que, como xa dixen de min noutras entradas, son un espectador, pero acabo de chegar á consciencia de que quizáis funo sempre.

A cousa foi que levo tempo -meses, anos, non o sei exactamente-, reflexionando sobre a miña vida, sobre o que fixen, o que fago e porqué. Busco unha conexión entre todo, busco coñecerme por medio dunha reflexión que me leve a unha vinculación total, non do que fixen ou fago, senón do meu xeito de ser, de actuar. Entenderme.

A consecuencia desta actitude é que de repente collo un momento da miña vida e poñome a pensar en que facía, por qué e a que obedecían as miñas actitudes, últimamente ademáis procuro evitar as consideracións sobre os demáis, sen obvialos e sen caer de repente na crítica amable. É fácil caer na xustificación e desculparse a un mesmo usando o victimismo como arma, pero non busco sentirme ben -a calquer prezo-, busco sentirme ben recoñecendome.

Teño o problema de ser disperso, por iso agora non sería capaz de recordar todo o que estiven pensando antes, pero dinme conta dunha cousa que nunca a reflexionara e que probablemente foi a que me fixo sair adiante na miña vida -e falo nun plano emocional-.

Desgraciadamente debo recoñecer que o que fixen foi acordarme do meu irmaú despóis de darme conta de como son eu, para axustar contas con él, debido á súa vaidade.

Nunca fun persoa de preocuparme das apariencias, de necesitar sentirme importante por medio de achegarme a quen fose popular. Nunca de buscar amizades interesadas, e non falo no sentido de sacar algún beneficio persoal, iso facemolo todos, incluso inconscientemente. Refirome a sentirte máis importante por parecer que tes algunha relación con alguén popular, coñecido e recoñecido por algún tipo de mérito, algo que realmente buscamos todos, buscamos compartir ou roubar algo dese recoñecemento público que ten a xente coñecida (a calquer nivel).

Pero esta reflexión que tiven e que non é totalmente sincera (a quen non lle gusta ese recoñecemento!) non quería que fose unha pretendida demostración de que non busco iso. Realmente o que descobrín foi que a miña forma de ir pola vida -vaidades aparte-, foi ver e escoitar. Isto é difícil de crér a quen me coñece pois son persoa de moito falar, pero falo por puro nervio, ás veces por encher espazos baleiros, ao meu entender.

No que comecei pensar antes de entrar nesta reflexión e do que me acabo de acordar (xa avisei da miña dispersión, á que eu disfrazo de mala memoria), foi en como cremos e creamos o noso entorno, especialmente cando somos novos. Non vemos ou non atendemos ao entorno, seleccionamos a parte que nos interesa ou agrada del e excluimos, como se fosen accidentes, todo o demáis. Construimos (cremos) un mundo á nosa medida. E defendemolo con moitas (malas) artes.

Pero realmente o que fago é buscarme para intentar ser eu mesmo, máis ca mellor persoa, ser sincero cos demáis, que perciban quen son (a miña preocupación é a honestidade). Tento valorar cada información que me chega sobre min e o mundo (relación diádica incluída). Cada vez que creo que me busco o que fago é perderme polo camiño.

O máis probable é que ainda encima todo isto non é máis ca unha simple obsesión. Non son unha persoa boa, non son sincero por una convicción persoal, senón que quero selo por... simple educación. Aprenderonme que tiña que ser así e non fun capaz de facer outra cousa. Nen tan sequera discrepar.

Pero tampouco lle atopo sentido a levar a contraria porqué si. E o que non sei é se quedei quedo por carácter, porque si ou porque esperaba atopar o movemento que eu si quería facer.

A soidade

Non entendo o medo á soidade que ten a maioría da xente. Para min é liberdade.
Aínda que máis ben debería falar da miña soidade.

Probablemente para min non é soidade senón distancia. A distancia dun espectador.
Teño a sensación de que sempre fun un espectador fronte ós demais e o mundo. Quizais ao ser o do medio de tres irmáns ou o terceiro de catro.

Había moita xente que atender para miña nai. Cada un tiña que mirar polo seu. Falo nun sentido emocional. Tiñamos que estabelecer as nosas relacións co mundo segundo a cada un lle cadraba. Iso fíxonos independentes, cada un buscouse a vida como puido. Non somos uns irmáns unidos, cun sentido de familia na interpretación máis usual ao caso.

Pero iso é unha creación social, non estraño outro tipo de familia. Perdería liberdade. Ou independenza. Gústame ser espectador da vida -e tamén a distancia que lle acompaña-. Estou afeito a ela e tal e como actúo non quero perder esa distancia, liberdade… espazo.

Realmente, as cousas abondaría con facelas unha vez, non?

TABACO, SUOR, HUMIDADE

Olor a rock’n’roll. Se alguén se pregunta como cheira o rocanrol, pódolle dicir que a isto. É tan característico que nunca pensara que era, pero o outro día, despois de bastante tempo sen pisar un antro de música, reparei nel, sorprendido por ese olor tan característico e familiar. Víñame de vello. Decateime de que non só me resultaba coñecido, senón que me era propio.
Non está nos grandes concertos, nin nas grandes salas. Eses son lugares dignificados, limpos, onde actúan grupos respetables e onde o público tamén é respetable. Pode estar cheo de fans da banda máis tralleira que tanto ten. Se estas nun antro a xente sabe que pode deixar saír o seu lado máis canalla, non é preciso amosar o ríspeto por ningún lado. A escuridade e a complicidade permiten que adoptes a actitude máis canalla que queiras.
O rock’n’roll, igual có blues ou o jazz, non se forma en conservatorios, nin en escolas de música, é música popular e polo tanto da rúa -de acordo, a industria tamén inflúe, pero ten que recoller primeiro o que sae daí-. O seu lugar esta en pequenos locais de ensaio que non son precisamente estudios de gravación ben insonorizados. Son garaxes sen uso ou galpóns, baixos de casas que ninguén quere para outra cousa, nin para cortello. Son o último. Se non se lles da ese uso, non se lles da ningún.
Por iso son sempre pequenos, incómodos, fríos, húmidos, sempre estás apremado co resto do grupo, daí a suor que se mixtura co cheiro da humidade. Tamén os locais de concertos teñen esa mezcla. Tamén eles son pequenos e húmidos, a escuridade é máis ben escaseza de luz, son sitios de pouco público, así que non se pode andar con grandes dispendios. Se non se quita a humidade, moito menos vas meter os cartos en pintar ou en instalar focos, é mais, canta menos, menos gasto. Non eran así os antros de jazz? Pois esa é a razón, non dixen xa que tiñan a mesma orixe? Non son sitios de grandes espectáculos que pretendan chamar a atención con elementos alleos á propia música. Non hai que bailar, nin facer grandes espectáculos visuais que tenten impresionar ao auditorio, non. A súa forza está na propia música e na actitude, quero dicir que son músicas con desgarro, normalmente hai unha actitude de loita. Non se busca o recoñecemento, nin a fama, ou si, pero realmente é un soño case quimérico, non un verdadeiro obxectivo, senón unha ilusión. Estás aí a pesar de todo, chegas por primeira vez a un local dun grupo porqué non tes nada mellor que facer, ou mellor dito, non hai nada que che ofreza a vida que te interese máis ca iso. Estar nunha banda de rock’n’roll. Soltando a túa rabia.
Eu non tiven a miña banda de rock’n’roll, eu tiven o meu grupo, no que eu era o pipa, non un músico -hai quen lle chama roadie, unha bonita voz inglesa-, pero a maneira de chegar é a mesma, buscas o lugar da música, un espazo apremado, cómplice, pois aguantar alí tantos días e tantas horas só pode ser con complicidade entre todos. Quen vai ver un ensaio dun grupo realmente vai de visita, non pode ser doutra maneira, sempre é alguén alleo á complicidade formada alí dentro. Non sei doutro caso no que sexa máis indicado falar de visita, non se pode estar máis distante do que alí se fai, quen visita un local de ensaio é un mero espectador, só un espectador, non pode ser outra cousa. No medio de todo ese cheiro, aquel que levaba anos sen catar e que por unha vez me deu que pensar, reparei en que eran tabaco, suor e humidade

O mar

A miña cor favorita é o azul, o azul mariño, a cor do mar. O ceo é azul tamén. Xúntanse e fan coma se fundisen as súas cores no horizonte, onde se difuminan ambos.

É unha ilusión, no horizonte parece que tocasen un co outro e se desleixasen entre eles. En realidade perdemos a perspectiva, a distancia é tan grande que xa non vemos nada, vemos un baleiro e semella que vemos algo branco. Non vemos nada ou máis ben vemos a nada que está alí, confundindo a nosa percepción. Prefiro o azul mariño, é a cor do mar, é profunda, coma o propio mar. O mar está na vista dun neno que o descobre desde un monte e goza máis da profundidade do mar que do espazo baleiro do ceo. É máis profundo, máis intenso e tamén máis interno.

Baixar ata o mar significa andar por unha corredoira, unha corredoira coma calquera outra, camiñas por un espazo co que xa estás familiarizado e do que te consideras parte. Cando chegas abaixo non está aínda o mar, están o río e a area, tes que camiñar pola area despois de cruzar o río, o mar aínda está algo lonxe, non tanto que leve demasiado tempo chegar a el, pero de pronto estás nun hábitat que si que te resulta estraño, coñécelo de sobra, pero non é como estar na terra, fáltache unha seguridade que si tes cando hai terra baixo os pés, dalgunha maneira sabes que non é o teu lugar natural.

Mentres camiñas entre o río e a area estás nun lugar que é grande abondo para sentir a liberdade que dan os espazos abertos, pero mentres non chegas os montes delimitan ese pequeno lugar polo que transitas, hai sitio para sentir liberdade de movementos, pero tamén percibes o recollemento dun lugar delimitado, no que a túa percepción dáche a seguridade de sentirte recollido e protexido. Sénteste coma no claustro materno, libre de movementos nun lugar onde tamén estás protexido e amparado. Non estás aínda nun espazo baleiro e infinito que che faga sentir perdido e inseguro.
No mar tampouco, a súa profundidade é tan intensa, tan perceptible desde fora que te transmite unha misteriosa intimidade, que lle pertence pero te invade, sénteste partícipe desa intimidade que non é a túa. Pero é maior ca ti e é capaz de absorberte.

Evocación

Cando empecei traballar tiven que marchar vivir a Madrid, alí foi a primeira vez que tiven que organizar completamente a miña vida. Necesitaba buscar un sitio para vivir, organizar as miñas compras, tomar decisións sobre cousas que necesitaba facer, etc.

A diferenza de Ferrol, un sitio pequeno, Madrid era grande, tiña unha dimensión para min enorme, comparado co que eu estaba afeito. Este ano volvín despois de máis de dez anos sen ir. Foi curioso, moitos sitios non os lembraba, outros eran completamente diferentes do que tiña na miña memoria e outros eran tal como os recordaba.

O que cambiou alí foi a miña percepción sobre a distancia e o espazo. Se ben as distancias son largas, ao estar familiarizado con elas -despois de ter vivido dous anos alí-, non se me fixeron siderais. Cando fun vivir alí si que me resultaban descoñecidas nun sentido absoluto, non estaba afeito a esa separación entre lugares, logo non era capaz de concibir unha unidade espacial respecto do total da cidade. Tamén era un sitio completamente novo para min, nunca estivera alí -nin sequera de viaxe-, tiña que coñecer e recoñecer (aprender máis ben, ía ser o meu lugar de vivencia a partir de entón, non sabía daquela por canto tempo) todos os lugares e as súas situacións, a súa relación respecto do resto de lugares que ía ir coñecendo e cos que iría convivindo. De feito, levou tempo, ao principio coñecía sitios por separado, collía un metro e aparecía nun sitio do plano urbano de Madrid e paseaba por alí. Tiña as pezas ou as partes dun rompecabezas, pero non tiña un sentido de conxunto, podía ir a calquera lado da vila e sabía como era, o que non sabía era conectar visualmente un barrio con outro e non foi ata a visita duns amigos do meu compañeiro de piso que descubrín, de repente, como era todo o conxunto urbano da cidade. A maior sorpresa foi ver que había sitios que estaban arrimados a outros, que xa estivera nos dous e que descoñecía completamente a súa proximidade. Foi entón cando fun consciente da unidade da cidade, pasei a percibir unha dimensión espacial estruturada maior cá que eu estaba familiarizado. Quizais non era tan grande como eu pensaba, en realidade si, pero o que é o centro da cidade non é tan grande, o conxunto total da urbe, si.

Nos primeiros días ou semanas de estar alí foi cando fun descubrindo todos eses anacos de cidade aos que tiña que ir para facer calquera xestión. Independentemente dos lugares que aparecían diante dos meus ollos, estaba o feito da novidade, eran espazos urbanos que non se parecían nada aos dunha cidade pequena de provincias.

O que realmente quedou na miña alma foi o goce de moverme libre e independente, coa liberdade de non ter que pedir axuda a nadie para solucionar calquera circunstancia que se me aparecera. O que para outro era un inconvinte, unha obriga ou deber, para min era a liberdade de escapar ao consello dos demais e poder decidir só comigo o que facer. A actuación era deber, pero sobre todo liberdade, por iso nunca entenderei a quen escolle a comodidade de deixar decidir ou facer -sobre todo decidir- nas eleccións que un ten que tomar -aínda que non sexa máis que decidir se vas comprar unha barra de pan o dúas, por se tes visita-. Hai quen fala do dereito a equivocarse, eu falo do pracer de decidir, e o maior pracer foi a tranquilidade de acabar por descubrir que nadie ía censurar a miña elección e sobre todo que case sempre escollía a mellor opción para min ou máis ben que había moitas posibilidades de escoller e que case todas eran boas, só hai que saber aceptar de grado a que ti mesmo escolliches.

Tiña unha axenda que me regalara o meu irmán un ano antes, acabou por ser o meu diario. Non apuntaba nada que quixera recordar, o que apuntaba era o que tiña que facer: un número de teléfono que necesitaba, un recado que tiña que facer ou un sitio ao que tiña que ir, sobre todo ao principio. Co tempo quedou gardada e deixei de necesitar o seu uso, así que quedou gardada na súa caixa. Deixeina sempre metida dentro dela, e alí segue, o que xa non sei é onde está exactamente, pero así manteño a mesma sensación que daquela, foi o meu diario porqué daquela a tiña sempre cerca e á vista -sen darlle uso-, é o que pasa cando vives practicamente co imprescindible, con vinte e poucos anos e vivindo nun piso de aluguer, sen mobles propios, tes catro cousas, a túa roupa e algún enser que outro (de feito tiña louza, roupa e algún libro, despois pouco a pouco fun adquirindo outras cousas desas que todos queremos ter cando somos novos, un equipo de música, discos, e ata unha tele, esa foi a miña última adquisición importante en Madrid), pero non estaba aínda facendo o meu ajuar.


Segue na súa caixa, pero sei que está na casa, agora non está tan á vista, pero tamén sei que en calquera momento a podo recuperar e evocar as sensacións que xa me proporcionaba cando levaba poucos meses en Madrid. Non era recordar nada concreto, era máis ben evocar sensacións e estados de ánimo, e o estado de ánimo dos primeiros días en Madrid era a ilusión, a ilusión de comezar por fin a miña vida real, dependendo de min mesmo e tomando as decisións que tiña gana de tomar, o que viña á miña cabeza era de repente unha luz determinada dun día soleado nunha rúa (mentres camiñaba para ir ver un piso que vira anunciado, mesmamente), un olor determinado (mesmo o das galerías do metro, tan característico e noxento para moita xente, pero a min agrádame, era unha desas características de Madrid que non había noutros sitios, para min era o cheiro do meu propio espazo), as persoas que vía pola rúa, especialmente no centro e en determinados barrios son bastante peculiares e estrambóticos.

Era unha memoria de sensacións, de instantes, de como me sentía nun momento determinado, quizais con todo aquel afán de independencia resultábame máis emotivo e bonito que outras lembranzas que teño, pero sempre teño as cousas presentes na memoria desta maneira, evocando e non quero facelo doutra maneira, sempre me produce un gran pracer.

Era abrir aquela axenda, mesmo para buscar un número de teléfono e descubrir todos os apuntamentos que tiña por alí feitos e a evocación viña de camiño, eran os meus instantes, andaban por alí anotados e recordar o que fixera un determinado día levábame a todas as sensacións que gozara aquel día e nin era buscado nin era consciente.

Non foi ata que vin vivir a Santiago que empecei abrir a axenda aposta para evocar aqueles primeiros momentos da miña independencia, pouco a pouco aqueles primeiros momentos ían quedando lonxe e tiña que poñer xa da miña parte para volver a eles. Pero aínda que fai anos que non collo esa axenda, podo dicir que aquela ilusión segue no meu corazón e na miña memoria, non tanto os instantes, pero si o pracer que me proporcionaron.

Saúdos cordiais. Quen teña ganas de lér o que escribo, pode facelo, a min pareceme ben, pero non escribo para o público, escribo para min, esto vai ser unha especie de diario.

Por qué o fago público? Pois porque non quero esconder nada, e ademáis, produce certo pracer saber que calquera que lle cadre andar por aquí podese enterar do que conto, da miña vida -hai quen lle chama morbo-, de acordo, chamemoslle morbo. Algún problema? Ningún, verdade?

Podedes curiosear o que queirades, non me importa, pero sinceramente, non creo que vos resulte interesante nada do que poida contar, van ser sempre opinións persoais, normalmente falarei das miñas cousas e quen avisa non é traidor, o único motivo de non facer un diario e telo agachado é precisamente que non o quero ter agachado, nin tampouco ilo amosando, está aí, é un libro aberto e quen teña curiosidade que o lea e se lle resulta aburrido, que pase!

Todo isto a modo de presentación ou xustificación, non se pode aparecer nun espazo público polo que andamos todos e non avisar de porqué entro aí, non hai que disimular nada.

Debo avisar de que non é exactamente un diario, vou falar de cousas da miña memoria. Un diario é unha especie de rexistro do que se vai facendo, eu máis ben fago unha memoria. Non hai un plan previo, de inicio teño ganas de evocar momentos e sensacións da miña vida, non de dar detalle do que fago ou fixen -tampouco é unha biografía-. Pero ista é unha primeira intención ou o que agora teño ganas de facer, non sei se máis adiante non usarei o blog para falar doutras teimas que teño. Esto está aberto ás ganas do que eu teña.

Creo que xa din unha idea clara do que quero facer e agora vou dar dous avisos:

O primeiro é que non me interesan os comentarios, vou falar das miñas cousas e fun bastante claro en que non pido ningún tipo de consello, nin recomendacións nin nada parecido, simplemente quero expresarme, falar do que me pete, as opinións poden distorsionar a intención deste blog.

O segundo, que podedes encontrar calquera cousa, isto vai ser unha especie de diario, pero será sobre todo opinións sobre temas do meu interese e sensacións -quizáis sentimentos, quizáis non- de cousas que me pasen, vexa, etc., podedes atopar sensacións moi diferentes, un día alegría, outro non.. ou outra cousa.

Así que xa sabedes, se non tedes ganas de perder o tempo por aquí, non o fagades, probablemente non page a pena.

Deica.